Rodzaje łożysk

  1. Łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe i dwurzędowe
  2. Łozyska kulkowe skośne jednorzędowe i dwurzędowe
  3. Łożyska kulkowe wahliwe
  4. Łożyska kulkowe wzdłużne jednokierunkowe i dwukierunkowe
  5. Łożyska baryłkowe
  6. Łożyska baryłkowe wzdłużne
  7. Łozyska stożkowe
  8. Łożyska walcowe poprzeczne jednorzędowe i wielorzędowe
  9. Łożyska igiełkowe
  10. Łożyska przegubowe / ślizgowe
  11. Łożyska samonastawne
  12. Łożyska walcowe wzdłużne
  13. Łożyska igiełkowe wzdłużne oraz igiełkowe wzdłużne
  14. Rolki bieżne, rolki nośne, rolki popychaczy
  15. Zespoły łożyskowe

 

1. Łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe i dwurzędowe.

 

Łożysko kulkowe jednorzędowe Łożysko kulkowe dwurzędowe

 

Łożyska kulkowe zwykłe jednorzędowe i dwurzędowe należą do grupy łożysk tocznych o najszerszym zastosowaniu. Charakteryzują się bogatą serią wymiarową. Łożyska kulkowe zwykłe ze względu na swoją prostą budowę, która składa się z pierścienia zewnętrznego, wewnętrznego oraz koszyka z kulkami są w stanie przenosić obciążenia osiowe jak i nieznaczne promieniowe w obu kierunkach. Stosowane są przy dużych prędkościach obrotowych. Łożyska kulkowe zwykłe są produkowane w wersjach odkrytych, uszczelnionych dwustronnie (2RS, 2Z) oraz jednostronnie. Łożyska uszczelniane dwustronnie wypełnione są smarem na cały okres ich eksploatacji i nie wymagają dozoru.

 

Seria wymiarowa:

jednorzędowe: 617.. 618.. 619.. 628.. 638.. 160.. 161.. 60.. 62.. 622.. 623.. 63.. 630.. 632.. 633.. 64..

dwurzędowe: 42.. 43..

iskrowniki: E... Bo... L... M...

 

 

2. Łożyska kulkowe skośne jednorzędowe i dwurzędowe.

 

Łożysko kulkowe skośne jednorzędoweŁożysko kulkowe skośne dwurzędoweŁożysko kulkowe skośne jednorzędowe dwukierunkowe

 

Charakterystyczną cechą łożysk kulkowych skośnych jest budowa bieżni wewnętrznej pierścienia zewnętrznego. Bieżnia ta jest ukierunkowana osiowo w jedną stronę dzięki czemu może przenosić znaczne obciążenia osiowe właśnie w tym kierunku co jest podstawową cechą odróżniającą ten rodzaj łożysk kulkowych zwykłych. Obok łożysk niezakrytych dostępne są również wykonania kryte (2RS, 2Z).

 

Seria wymiarowa:

jednorzędowe: 718.. 719.. 70.. 72.. 73.. 74..

dwurzędowe: 38.. 39.. 30.. 32.. 33..

jednorzędowe dwukierunkowe: Q19.. Q10.. Q12.. Q2.. Q3.. QJ19.. QJ10.. QJ12.. QJ2.. QJ3..

 

 

3. Łożyska kulkowe wahliwe.

 

Łożysko kulkowe wahliwe

 

Łożyska kulkowe wahliwe posiadają dwa rzędy kulek i charakteryzują się możliwością wychylenia kątowego w celu wyrównania odchyłek współosiowości, ugięcia wałów czy odkształcenia oprawy. Jest to możliwe poprzez specyficzną budowę bieżni pierścienia zewnętrznego, która jest kulista i umożliwia swobodne ustawienie się wzajemnie pierścieni. Występują także w wersjach uszczelnianych obustronnie.

 

Seria wymiarowa:

otwór cylindryczny: 10.. 12.. 13.. 14.. 22.. 23..

otwór stożkowy o zbieżności 1:12 : 12..K 13..K 22..K 23..K

przedłużony pierścień wewnętrzny: 112.. 113..

łożysko ze specjalną tuleją, zbieżność 1:15 : 115..

 

 

4. Łożyska kulkowe wzdłużne jednokierunkowe i dwukierunkowe.

 

Łożyska kulkowe wzdłużne jednokierunkoweŁożysko kulkowe wzdłużne dwukierunkowe

 

Łożyska kulkowe wzdłużne (oporowe) są przeznaczone do przenoszenia obciążeń osiowych. Ze względu na swoją budowę nie są w stanie przenosić obciążeń ściśle promieniowych. Są to łożyska rozłączne i składają się z pierścienia wewnętrznego montowanego bezpośrednio na wał, zewnętrznego, osadzonego w obudowie oraz kosza z kulkami.

 

Seria wymiarowa:

jednokierunkowe jednorzędowe: 511.. 512.. 513.. 514..

jednokierunkowe jednorzędowe - jeden pierścień zewnętrzny kulisty: 532.. 533.. 534..

dwukierunkowe dwurzędowe: 522.. 523.. 524..

dwukierunkowe dwurzędowe - oba pierścienie zewnętrzne kuliste: 542.. 543.. 544..

 

 

5. Łożyska baryłkowe.

 

Łożysko baryłkowe

 

Łożyska baryłkowe są łożyskami wahliwymi o nierozłącznej budowie. Ze względu na swoją budowę mogą przenosić duże i złożone obciążenia. Występują w wersjach z jednym rzędem baryłek jak i w wersji dwurzędowej z dwoma rzędami baryłek. Łożyska baryłkowe są stosowane w najbardziej ekstremalnych warunkach.

 

Seria wymiarowa:

jednorzędowe z otworem cylindrycznym: 202.. 203..

jednorzędowe z otworem stożkowym: 202..K 203..K

dwurzędowe z otworem cylindrycznym: 238.. 239.. 230.. 240.. 231..  241.. 222.. 232.. 223.. 223.. 233..

dwurzędowe z otworem stożkowym: 238..K  239..K  230..K  231..K  222..K  232..K  223..K  233..K

dwurzędowe z otworem stożkowym: 240..K30  241..K30

 

 

6. Łożyska baryłkowe wzdłużne.

 

Łożysko baryłkowe wzdłużne

 

Łożyska baryłkowe wzdłużne przenoszą obciążenia skośne do osi łożyska z jednej bieżni na drugą. Mogą także przenosić obciążenia promieniowe przy jednoczesnym działaniu obciążeń osiowych. Są to łożyska rozłączne i składają się z pierścienia zewnętrznego oraz koszyka, który utrzymuje baryłki i jest nierozłączny z pierścieniem wewnętrznym. Koszyki w łożyskach baryłkowych wzdłużnych najczęściej są wykonane z mosiądzu, rzadziej ze stali.

 

Seria wymiarowa: 292.. 293.. 294..

 

 

7. Łożyska stożkowe.

 

Łożysko stożkowe

 

Łożyska stożkowe mogą przenosić obciążenia promieniowe jak i osiowe ze względu na swoją budowę. Składają się z dwóch rozłącznych elementów: pierścienie zewnętrznego, w którym znajduje sie jedna ze skośnych bieżni, oraz pierścienia wewnętrznego, na którym osadzony jest koszyk z elementami tocznymi. Łożyska te są często montowane w parach lub w większych układach ze względu na możliwość przenoszenia obciążeń osiowych w jednym kierunku.

 

Seria wymiarowa:

329.. 320.. 330.. 331.. 302.. 322.. 332.. 303.. 313.. 323..

 

 

8. Łożyska walcowe poprzeczne jednorzędowe i wielorzędowe.

 

Łożyska walcowe poprzeczne jednorzędowe

 

Łożyska walcowe charakteryzują się bardzo dużą nośnością i sztywnością w stosunku do innych typów łożysk, przy czym graniczna prędkość obrotowa jest znacznie niższa. Są przeznaczone do przenoszenia obciążeń promieniowych, jednakże łożyska typu NJ pozwalają na ustalenie osiowe wału w jednym kierunku. Charakterystyczną cechą w budowie tych łożysk jest koszyk z wałeczkami, który jest na stałe związany z jednym z pierścieni podczas gdy drugi pierścień pozostaje swobodny.

 

Łożyska walcowe poprzeczne jednorzędowe podpisy

 

Seria wymiarowa:

 

Jednorzędowe:

 

NU - pierścień wewnętrzny przelotowy

NUB - pierścień wewnętrzny przelotowy przedłużony

NUC - pierścień wewnętrzny przelotowy (inne wykonanie pierścienia wewnętrznego)

NJ - pierścień wewnętrzny przelotowy jednostronnie

NJP - łożysko NJ z oddzielonym obrzeżem w postaci pierścienia ustalającego P

NH - łożysko NJ + pierścień kątowy HJ

NUJ - łożysko NU + pierścień kątowy HJ

NUP - pierścień wewnętrzny przelotowy jednostronnie i dodatkowo pierścień ustalający P

N - pierścień zewnętrzny przelotowy

NF - pierścień zewnętrzny przelotowy jednostronnie

NP - pierścień zewnętrzny nieprzelotowy oraz pierścień ustalający P

 

Wielorzędowe:

 

Łożyska walcowe poprzeczne wielorzędowe

 

NN...  NN...K  NNU... NNU...K

 

Walcowe poprzeczne z pełną ilością elementów tocznych:

 

Walcowe poprzeczne z pełną ilością elementów tocznych

 

NCF... NJF... NNCF... NNC... NNCL... NNF...

 

Wymienione poniżej serie wymiarowe są charakterystyczne dla różnych rozwiązań podanych powyżej:

18... 38... 48... 19... 29... 39... 49... 69... 10... 20... 30... 40... 50... 31... 51... 2... 12... 22... 32... 52... 3... 23... 33... 4...

 

 

9. Łożyska igiełkowe.

 

Łożysko igiełkoweŁożysko igiełkowe2Łożysko igiełkowe3Łożysko igiełkowe4

 

Łożyska igiełkowe, ze względu na swoją budowę, stanowią najszerszą grupę łożysk tocznych. Są odmianą łożysk walcowych. Charakteryzują się dużą nośnością przy stosunkowo niewielkich gabarytach. Sprzyja to uzyskaniu niewielkiego węzła, a bogactwo rozmiarów i typów daje konstruktorom duże możliwości rozwiązań technicznych.

 

Seria wymiarowa:

Z pierścieniem wewnętrznym: NA48.. NA49.. NA59.. NA69.. NA40.. NA22.. NKI... NKIS...

Bez pierścienia wewnętrznego: RNA48.. RNA49.. RNA69.. RNA40.. RNA22.. NK... NKS...

Łożyska igiełkowe poprzeczne bez obrzeży na pierścieniu zewnętrznym: NAO... RNAO...

Łożyska igiełkowe poprzeczne nastawne: PNA... RPNA...

Łożyska igiełkowe poprzeczne cienkościenne bez pierścienia wewnętrznego, przelotowe i nieprzelotowe: HK... BK...

Igiełkowe sprzęgła jednokierunkowe: HF...

Złożenie igiełkowe poprzeczne: K... KK... KBK... KZK...

Łożyska igiełkowe kombinowane z innymi łożyskami: NX... NXZ... NKAI... NKIB... NKX... NKXZ... NKXR... NKXRZ...

Pierścienie wewnętrzne łożysk igiełkowych i walcowych: IR... LR...PI...

 

 

10. Łożyska przegubowe / ślizgowe.

 

Łożyska przeguboweŁożyska przegubowe2Łożyska przegubowe3Łożyska przegubowe4

 

Łożyska toczne znajdują zastosowanie we wszystkich gałęziach przemysłu. Mimo bogatego asortymentu czasami nie mogą sprostać stawianym wymaganiom. Dlatego w ostatnich latach znacznie rozwinęła się inna gałąź przemysłu - łożyska ślizgowe. Są to łożyska przegubowe typu GE i główki cięgieł. Charakterystyczną cechą tych łożysk jest brak elementu tocznego, który został zastąpiony częściami ślizgowymi. Dzięki możliwości wykonania ruchów nastawnych, oscylacyjnych, wahliwych znalazły one zastosowanie wszędzie tam, gdzie zwykłe łożyska toczne nie mogły właściwie spełnić swojej funkcji.

 

Seria wymiarowa:

GE... +(oznaczenie za wymiarem)

Standardowe (stal/stal): ... ES/...DO

Standardowa wersja uszczelniona (stal/stal): ...ES2RS/...DO2RS

Zwiększony kąt działania, wersja uszczelniona (stal/stal): ...FO2RS

Standard bezobsługowe (chrom/PTFE): ...UK

Standard bezobsługowe (chrom/PTFE) wersja uszczelniona:..UK2RS

Zwiększony kąt działania, bezobsługowe(chrom/PTFE): ...FW

Zwiększony kąt działania, bezobsługowe (chrom/PTFE) wersja uszczelniona: ...FW2RS

Szeroki pierścień wewnętrzny (stal/stal): ...LO

Łożyska wzdłużne: ...AX

Łożyska wzdłużne bezobsługowe: ...AW

 

Główki cięgieł

 

Główka cięgieł z gwintem zewnętrznymGłówka cięgieł z gwintem wewnętrznym

 

Główki cięgieł są łożyskami przygotowanymi do bezpośredniej zabudowy i mogą być szybko i łatwo zamocowane w maszynie. Charakteryzują się tym, iż mają wbudowane łożysko ślizgowe, które jest przygotowane od razu do pracy. Wyróżniamy główki z gwintem wewnętrznym (żeńskim) i z gwintem zewnętrznym (męskim) a także z gwintem prawym i lewym.

 

 

11. Łożyska samonastawne.

 

Łożysko samonastawneŁożysko samonastawne2

 

Łożyska samonastawne są to łożyska kulkowe poprzeczne ze zmodyfikowaną powierzchnią pierścienia zewnętrznego. Charakterystyczną cechą tych łożysk jest kulista bieżnia zewnętrzna pierścienia zewnętrznego. Są montowane w oprawach łożyskowych dzięki czemu nabierają cechy łożysk wahliwych. Tworzą wtedy zestawy łożyskowe. Głównymi zaletami tych zestawów łożyskowych jest przede wszystkim łatwość montażu i demontażu, własny zapas smaru, uszczelnienie oraz wahliwość.

 

Serie wymiarowe:

łożysko kulkowe z kulistą bieżnią zewnętrzną: 172.. CS... ...NPPB ...S

łożysko samonastawne z pierścieniem wewnętrznym przedłużonym obustronnie i niesymetrycznie: UC... GEY..KRRB YAR..2F

łożysko samonastawne z pierścieniem wewnętrznym przedłużonym jednostronnie z pierścieniem mocującym mimośrodowym: ES... GRAE...NPPB Yet...2F

łożysko samonastawne z pierścieniem wewnętrznym przedłużonym obustronnie z pierścieniem mocującym mimośrodowym: EX... GE...KRRB YEL...2F

łożysko samonastawne z otworem stożkowym o zbieżności 1:12 do mocowania przy pomocy tulei serii H23: UK... YSA..2F

 

 

12. Łożyska walcowe wzdłużne.

 

Łożysko walcowe wzdłużneŁożysko walcowe wzdłużne2

 

Łożyska walcowe wzdłużne w budowie są zbliżone do łożysk kulkowych wzdłużnych z tą różnicą, że są zdolne do przenoszenia większych obciążeń, zamiast kulek są zastosowane wałeczki, lecz parametry obrotowe są niższe. W skład budowy wchodzą: koszyk z elementami tocznymi, dwa pierścienie wewnętrzny i zewnętrzny. Są to łożyska jednokierunkowe.

 

Seria wymiarowa:

złożenie walcowe wzdłużne jednorzędowe - koszyk z elementami tocznymi: K811.. K812..

złożenie walcowe wzdłużne dwurzędowe - koszyk z elementami tocznymi: K893.. K894..

pierścień wewnętrzny: WS811.. WS812.. WS893.. WS894..

pierścień zewnętrzny: GW811.. GS812.. GS893.. GS894..

 

 

13. Łożyska igiełkowe wzdłużne oraz złożenia igiełkowe wzdłużne.

 

Łożysko igiełkowe wzdłużne AXKŁożysko igiełkowe wzdłużne AXW

 

Łożyska igiełkowe wzdłużne w budowie przypominają łożyska walcowe serii 811.. z tą różnicą, że elementami tocznymi są igiełki. Koszyki te można stosować samodzielnie, lub ze specjalnymi pierścieniami współpracującymi (GS811, WS811). Dzięki swojej budowie, która charakteryzuje się minimalnym przekrojem poprzecznym, łożyska te stosuje się głównie w miejscach o wyjątkowej ciasnej zabudowie.

 

Seria wymiarowa:

AXK... - złożenie igiełkowe wzdłużne

AXW... - złożenie igiełkowe wzdłużne z czopem centrującym

AS... LS... - pierścienie współpracujące

GS... WS... - alternatywne pierścienie współpracujące

 

 

14. Rolki bieżne, rolki nośne, rolki popychaczy

 

Rolki bieżne

 

Rolka bieżnaRolka bieżna2

 

Rolki bieżne są łożyskami tocznymi wzorowanymi na łożyskach kulkowych zwykłych, przystosowanymi do przenoszenia dużych obciążeń o charakterze udarowym. W budowie można wyróżnić pogrubiony pierścień zewnętrzny z zaokrągloną powierzchnią bieżni zewnętrznej. Są gotowymi elementami do zabudowy w maszynie. Są łożyskami uszczelnianymi obustronnie i fabrycznie wypełnione smarem. Dzięki charakterystycznej budowie bieżni pierścienia zewnętrznego rolki te mogą być stosowane wszędzie tam gdzie występują błędy niewspółosiowości kątowej osi wału.

 

Serie wymiarowe:

3612..R (LR2..) - jednorzędowe

3057..C-2Z (LR52..X2Z) - dwurzędowe z walcową powierzchnią zewnętrzną

3058..C-2Z (LR52..2RS/2Z) - dwurzędowe z zaokrągloną powierzchnią zewnętrzną

 

Rolki nośne

 

Rolka nośnaRolka nośna2

 

Rolki nośne są łożyskami wzorowanymi na łożyskach igiełkowych i walcowych. Podobnie jak w przypadku rolek bieżnych posiadają one bieżnie pierścienia zewnętrznego pogrubioną oraz zaokrągloną w celu zmniejszenia naprężeń krawędziowych jak i przenoszenia dużych obciążeń. Są gotowymi elementami do zabudowy w maszynie. Są łożyskami uszczelnianymi obustronnie i fabrycznie wypełnione smarem.

 

Seria wymiarowa:

STO...TN NA22...2RS - bez pierścienia kołnierzowego z pierścieniem wewnętrznym z zaokrągloną bieżnią pierścienia zewnętrznego

RSTO...TN RNA22...2RS - bez pierścienia kołnierzowego i bez pierścienia wewnętrznego z zaokrągloną bieżnią pierścienia zewnętrznego

NATR...PPA NATV...PPA (NATV - pełna ilość elementów tocznych) - z pierścieniem kołnierzowym z zaokrągloną bieżnią pierścienia zewnętrznego

NUTR...A PWTR...2RS NNTR...2ZL - z pierścieniem kołnierzowym z tym, że igiełki zostały zastąpione wałeczkami

 

Rolki popychaczy

 

Rolka popychaczyRolka popychaczy2

 

Rolki popychaczy w budowie przypominają łożyska igiełkowe lub walcowe, w których pierścień wewnętrzny został zastąpiony przez masywny sworzeń. Rolka popychacza może być w łatwy sposób zamontowana w maszynie dzięki temu, iż sworzeń jest nagwintowany. Są łożyskami uszczelnionymi obustronnie i fabrycznie wypełnionymi smarem. Rolki popychaczy są dostępnie z gniazdem koncentrycznym lub z pierścieniem mimośrodowym na sworzniu. Pierścień mimośrodowy pozwala na mniej rygorystyczne tolerancje produkcyjne w odniesieniu do elementów współpracujących.

 

Seria wymiarowa:

KR..B - z wewnętrznym sworzniem gwintowanym

KRV... - odpowiednik KR z pełną ilością elementów tocznych

NUKR..A - odpowiednik NUTR z wewnętrznym sworzniem gwintowanym bez pierścienia koncentrycznego

PWKR...2RS - z wewnętrznym sworzniem gwintowanym bez pierścienia koncentrycznego

KRE... NUKRE... PWKRE... - rolki z pierścieniem mimośrodowym

 

 

15. Zespoły łożyskowe

 

Zespoły łożyskowe składają się z oprawy żeliwnej oraz łożyska samonastawnego. Dzielimy je głównie na trzy rodzaje: P, F i T. Oprawy typu P (stojące) mają otwory mocujące skierowane prostopadle do osi wału, PA - otwory wchodzą bezpośrednio w obudowę. Oprawy typu F mają kształt kwadratowy z czterema otworami i mają otwory mocowane równolegle do osi wału. Cechy zespołu łożyskowego można porównać do łożysk wahliwych lub baryłkowych ze względu na swoją wahliwość. Zespoły łożyskowe są elementami gotowymi do zabudowy. Ze względu na swoją prostą konstrukcję, łatwość montażu i demontażu jak i niewielki koszt cieszą się wielką popularnością. Dzięki wahliwości zespoły mają możliwość kompensacji błędów współosiowości korygując w ten sposób niedokładności montażowe czy odchylenia spowodowane ugięciami wału. Łożyska posiadają własny zapas smaru, uszczelnienie oraz powiększony luz promieniowy. Istnieje możliwość dosmarowywania podczas ciągłej pracy.

 

Serie wymiarowe:

P - typ P - stojąca, dwa otwory mocujące

PA - typ PA - stojąca, dwa otwory mocujące

F - typ F - leżąca, cztery otwory mocujące

FL - typ F - leżąca, dwa otwory mocujące

FC - typ F - leżąca, cztery otwory mocujące

T - typ T - stojąca, mocowanie naciągowe